|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przywileje
Cechu Sukienników w Cieszynie. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
My Václav, z Boži Milostí
v Slezí
kniže těšínské a
Velkého Hlohova etc.,
Známo činíme tímto
listem přede všemí, kdož jej uzří aneb čtouc slyšeti budou, že jsoú před
nás předstúpili oppatrný cechmistří a starší y všeček czech
spolú s towaryssy swymí Rzemesla a Czechú
Sauknyczkeho miesta Tiessyna, poddaný wierný nassi millí, a oznámilí sau
Nám, že jsoú se g[j]ednomyslnie
spolecznie sneslý, abý niektere zbyteczne obyczeg[j]e,
a czozby proti Panie Bohu bylo nerzadneho towaryssom g[j]ych
rzemiesla zastawity a obránily mohly tak, aby se dotczeny czech tým lype
przy zywnostech swych wzdielawaty mohl, totyz zahaleny a prázdné
swieczeny, zbyteczne pity a ozralstwy w den robotny, czoz czastokrat
mystrom y towaryssom také g[j]inym
obywatelom sskodu a zachubu przynassy y mnohe ruznycze a nesnaze przytom
powstawag[j]y
pro newykonany dila, podle podwoleny g[j]ich,
a przytom g[j]iny
artykulowe a dobré obyczeg[j]e
pro porzadek g[j]ych
rzemesla, yakoz g[j]eden
každý obzwlastnie důle napsaný a wyg[j]adrzeny
g[j]est,
przytom nás ponizenie prosycz, abychom g[j]ym
takowe g[j]ych
snesseny a dobré obyczege stwrdity raczily.
My pak znag[j]icz
slussne a pobožné býti, aby takowe zbyteczne pity a zahaleny y prázdnost
mymo uložené dny swateczny, skrze czoz welczy nerzadowe povystawag[j]y,
zastawena byla, ale radieg[j]y
w dobry krzestiansky obyczey
(...)
|
|
|
|
|
|
(...)
uwedeno bylo, tak czynyme a wsseczky dulepsane artykuly g[j]ym
y buduczym g[j]ych
tymto listem potwrzug[j]em,
a tomu chczme, aby od g[j]ednoho
každého z nych neporussitedlnie a porzadnie nyny y na czasy buduczy
zichowany byly. Item neyprwe aby od toho czasu žádny towaryss den
pondielny any g[j]iny
den robotny nezahálel any také žádny towaryss g[j]yneho
towarysse zdyla nepobyzel a neuluzel pod prupadkem každého zahaleny trzech
grossu do czechu bez umensseny; g[j]estli
zoby pak který mystr towaryssowy swemu takowe zahaleny strpiel, a w czechu
neoznamyl, tauz pokutu do czechu powinien gest položily. Paklizby který z
nych tak swawolnie na dotczenu pokutu málu nedbag[j]ycz
przedse zahalety a neb mystr to na towarysse zamiczeti chtíel, takowy
každý z nych k trestaný czechowymu se pozostawug[j]e.
Item když se czech obsvla, kteryby mystr za poslem neprzissel a zamesskal,
pokuty má daty pul grosse, a w czechu buducz kteryby mystr neobyczeg[j]nie
mluwyl a newzal odpusstieny y tolkez kdyzby z czechu wyssel, a neoznámil
se, má konecznie pokuty daty
stwrt kamene wosku.
Item kdy czechmistrzy mladssym rozkazy wstaty a poradity se, a
czozby uradily mezy sobu, aby starssym oznámily,
kteryby
newstal, má daty ffunth wosku. Item do walchy kteryby nessel,
když se rozkaze, má
daty ffunth wosku. Item takto se snowaty má hrubá osnowa trzytczeti piet
choduw, tenká trzytczety osm choduw,
przedny cztyrydczety choduw, wicze snowati
muže a nemenie, kteryby postyzem byl, zoby o g[j]eden
chod menie snowal, má pokuty daty dwa ffunty wosku, g[j]estlyzie
o dwa (...)
|
|
|
|
|
|
(...)
a neb trzy chody, má g[j]emu
rzemeslo složeno býti do uznaný Purgmistra a starssych y wssech czechuw.
Item dalssy se
snowati muže a ne kratssy, kteryby przystyzen byl,
zeby kratssy snowal, wopul a neb czely
loketh, má daty pokuty dwanaste grossu, g[j]estíizeby
pak nadto kratssy snowal, nemá o swe pokutie wiediety. Item kteryby postaw
rzydko nadkany byl, má pokutowaty trzy grosse, a w tom knyzetstwy aby
prodawan ne byl, a g[j]estlyzeby
doswiedczen byl, aby g[j]ey
wczele prodawal, a neb král, má pokuty
daty dwanaste
grossu. Item tak se na ramie tahnuty má postaw na
trzitczeti g[j]eden
loket pod pokutu ffuntu wosku. Ohledacze mag[j]y
každé dwie nediele woleny byty wsse g[j]yny,
ty mag[j]y
každý den po
ramych ohledati
sukna, které hodné a neb ne hodné su pod pokutu
ffuntu wosku, a g[j]estli
zeby který snial, nezliby ohledán byl, též ffunth wosku. Item sukna
se peczetowaty mag[j]y,
a to proto aby zlahrzena nebyly wod g[j]inych,
pod pokutu ffunthu wosku. Item aby žádny saukenyk nechowal tolko dwa
towarysse, a ge[j]dneho
ucznie, proto aby se též y chudý Mistrze mezy bohatssymy ziwiti mohly, a
který bude przystizen, zeby wycze než dwa towarysse chowal, má pokuty
daty kamen wosku tolikrát, kolikrát przystizen bude. Item sukna walaske
aby przy miestie dielany any prodawany nebyly, g[j]estlizeby
kde przystyzeno bylo, má g[j]emu
wzato byty do komory nassy. (...)
|
|
|
|
|
|
(...) Item který chcze
przytom czechu
mystrem ostaty, do czechu aby dal styry zlaté, a syn
mistruw dwa zlaté, tolkoz kteryby Mistruw
syn chtíel czech przeg[j]yti,
a mistrem beyty, aby rok wandrowal, a g[j]iny
przespolny, který se wyuczy, aby dwie letíe przytom czechu diélal, a neb
dwie wandrowal. Item kdyby chtíel který ucznia przyg[j]ity
na uczeny, aby g[j]ey
prwe czechmistrom oznamyl, a potom dwie niediele slusyl, g[j]estli
zoby se uczniowy mistr lubyl, a mystrowy uczen, má se swedomym okázaty
wod rodu przed czechem, a potom przig[j]at
na sstyry letha, a to uruczyty má, aby od sebe dosty uczynyl, y to, czo do
czechu nálezy, yako g[j]eden
zlatty a dwa ffunty wosku, tenz uczen aby dal; g[j]estlizeby
odssel, a neoznamyl se Czechmystrom, znowu se uczyty má, pakliby przig[j]ity
nechtiel, aby sskody ty rukoymie mistrowy tomu nahradily. Item kdyby který
chtíel g[j]inde
mistrem, kteryby se przytom czechu wyuczyl, ostaty a zadal swiedomy
od czechu, aby czechu dal dwanaste grossu. Item kteryby mystr ssel do wsy
wlny kupowaty, aby propadl do czechu achtel pywa, wynymagicz u Rytyrskych
lidy a neb u rychtarze, kteryby swobodne nadaný miel. Item kteryby diélal
wlnu garbirzsku a neb ssewczowsku, nemá o swey pokutie wiedieti, wynymag[j]ycz
na sslatuchy y to bez wule czechmystruw uczynity nemá pod tým trestaným.
Item gdy se pywo bratrské pig[j]e,
kteryby mystr (...)
|
|
|
|
|
|
(...) przytom na ten czias nebyl, má
zuplna platity s g[j]inymy
a mladssy sau powinny nosyty. Také kdy se przyhody, ze wyprawowa y mág[j]y
a neb
w iarmark kteryby
nessel na rozkaz Czechmistruw, má kazny trestán beyty.
Item kteryby mistr g[j]eden
druhému czeled namluwal, mymo czias gmenowity, totyz na Swaty Michal
a Swaty G[J]yrzy,
má pokuty
daty pul kamene
wosku. Item kteryby mystr bral wlnu wozymy, ten
také gesennu braty má, gestli zeby který
wzal gi[j]nemu
g[j]esennu
a neb przedkupowal, má pokuty daty stwrt kamene wosku. Item kdyby miel
mystr kolowrat a neb przedliczy, a g[j]yny
mymo wuly g[j]eho
g[j]y
przysty dal, má pokuty daty g[j]eden
ffunth wosku. Také kdyby chtíel daty wodpusstieny swobodnemu towaryssowy,
má gemu oznamity teyden naprzed a towaryss také mistrowy tým spusobem.
Item powinny sau nám k potrzebie nassy každý rok sstyry postawy sukna po
trzytczety g[j]ednom
loktu udielaty, a to po dwu zlatých platity mame. Také sau nám powinny pul
grosse za czechu od postawu daty, z toho g[j]ym
mlynarz w malem
mlynie powinien oprawowati, czo starého klyny a
g[j]yne
wieczy neb ssesty halerz z toho bere w walsse. Item také smě g[j]ym
dozwolily každý rok g[j]ednucz
ryby lowity, (...)
|
|
|
|
|
|
(...) a to o Bozym Tielie w przykopie
okolo walchy a ponyze kola. Také ktozby z okolicznych obywatelu, wynymag[j]icz
rzadu rytířského, wlnu na proday miel mág[j]y
sem daty przywesty, a mystrom saukeniczkym oznamyty, g[j]estlyzeby
od nieho kaupena ne byla, teprwa g[j]y
muže wywesty, než bez oznámeny zdeyssyho g[j]y
nykam wywazety nemá pod prupadkem do komory nassy kopy grossu. A g[j]estlizeby
byl z g[j]yneho
krag[j]e
bud kupecz a neb saukenyk, a wlnu wywazety chtíel, tomu má wina wzata
beyty do komory nassy. Item kteryby z czechu nessel k pohrzebu, má pokuty
daty ffunth wosku, a g[j]estliby
doma nebyl, aby zena g[j]eho
ssla pod tuž pokutu, aby g[j]y
oznámil. Item kteryby kupecz a neb saukenyk wod g[j]inod
na nass jarmark g[j]esenny
kral sukno nyze pietí grossu, má g[j]emu
wzato byty do komory nassy. Item záplata, která se woddiela czeledy dawaty
má, neyprwe od wlny bity od hrubey wachy trzy halerze, od
prostrzedny sstyry halerze, od przedny a neb komáru ssest halerzu, od
kramplowany hrubey wlny ssest halerzu, od prostrzedny sstyry grosse, od
przedny piet grossu, a to obiema, kterzy tkag[j]y,
má se platity, od czesany ssestnaczti rzyguw g[j]eden
gross. Item od postrzyhany hrubého
(...) |
|
|
|
|
|
(...)
dewiet halerzy, od prostrzednyho a przednyho g[j]eden
gross, od portutowany ssest halerzu. Item przedlkam od przedeny g[j]estlize
krom strawy od hrubey wlny geden gross, od prostrzedny sstrnaste halerzu,
od przedny pul druhého grosse; g [j]estli
z strawu, od hrubey dewiet halerzu, od prostrzedny deset halerzu, od
przedny sstrnaste halerzu; kteryby g[j]inacze
platil nad starodawne obyczeg[j]e
a neb swoleny, ten má pokuty dáti pul kamene wosku.
Tomu na swiedomy
peczet nassý knyzeczy rozkázali smě ktomuto lystu przywiesyty. Jenž Daň a
Psan na Tiessynie ve Cztvrtek po Swatým Janú
Abb
[
św. Jan biskup Waldsassensis z 23 sierpnia
],
Létha Panie Tisíceho
pĕtistého
padesátého
devatého
[30.08.1559].
A przytom jsou byli urození
wierni nassi milí
Waczlaw Rudzký z Rudz, a na Rudzicy, Kanclerz knirzectví
nasseho
Tessínskeho
, Waclaw Pelhrzim Trzánkovic, hejtman dvoru nasseho, Kasspar Rudzky z Rudz
a na Kameniczy.
Vaczlav Knyze Tiess.
m[anu]. p.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Widok Cieszyna w XVI wieku. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rynek w Cieszynie w 1802 roku.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|