Dokument pergaminowy z 1626 roku potwierdzający przywileje sukienników bielskich z roku 1565 i 1548.

Den Privilegien Tuchmacher Zunft-Bielitz 1626,1565,1548 Jahr.

*

Dokument  po rekonstrukcji pieczęci na podstawie
zachowanego fragmentu przy przywileju cechu garncarzy  oraz o cechu piekarzy bielskich.

Potwierdzenie przywilejów wydanych przez Księcia Wacława III Adama z rodu Piastów  na Śląsku z Cieszyna i Głogowa wydanego w Cieszynie we wtorek po Bożym Ciele w 1548 roku

oraz jego syna Księcia Fryderyka Kazimierza nadany we Frysztacie 1września 1565 roku, przez właściciela Bielska Jana Sunnegh-a

zatwierdzony w poniedziałek po święcie Trzech Króli w 1626 roku.

 Tekście jest wspomniany dokument Księcia Wacława III Adama,

jak mógł wyglądać i jak mógł brzmieć po czesku możemy zobaczyć na przykładzie cechów tkackiego i sukienniczego z Cieszyna.

Zusatz-Artikel zn den Privilegien der Herzoge Wenzel und Fricdrich Casimir bestätigt von dem Besitzer der Herrschaft Bielitz Johann Freiherrn von Sunnegk. 1626.

...............................................

Jch Johann Suneg

von Jessenitz Freyher auff

Budietin und Bielitz Urkhunde und

Ja Johann Sunnegh baron na Jessenitz pan na Budietynie i Bielsku

 Dokumentuje i uznaje tym otwartym listem każdemu z osobna, gdy będzie go czytał lub chciał czytać.

Zjawili się u mnie szanowni i wierni mistrzowie cechowi i inni mistrzowie cechu sukienniczego mego miasta Bielska i przedłożyli 2 różne przywileje

z zawieszonymi pieczęciami, które od poprzednich władców tej posiadłości otrzymali dla swojego rzemiosła i cechu,

 zawierające porządek cechowy, zwyczaje i prawa.

Pierwszy od księcia Wacława na Śląsku z Cieszyna i Głogowa, w języku czeskim im łaskawie nadany w Cieszynie we wtorek po Bożym Ciele 1548 r.

 Drugi jego syna Fryderyka Kazimierza, księcia na Cieszynie i Głogowie nadany im we Frysztackie 1 września 1565 uzupełniony o dodatkowe artykuły.

Wir  von Gottes Gnaden Ka =

=zimir Herzog zue Teschen undt großen Glogaw Thuen befend(...)

(.....)

Wir Wenzel von Gottes Gnaden zu Schlesien Herzog zue Teschen undt großen Glogaw

My Wacław, z Bożej łaski książę śląski na Cieszynie i Głogowie

Thuen Kundt hiermit diesem Brieff vor Jedermenniglich die den sehen oder lesen

czynimy wiadomym niniejszym listem, kto może to widzieć lub słuchać to będzie,

hören werden daß vor Uns kommen sein die Zechmaister undt Maister deß Tuchmacherhandtwerks,

że przyszli do nas cechmistrz i Mistrzowie sukienniczego rzemiosła  

Unsere Unterthane, undt  haben  Uns fürgereicht Artikel aller gewonheiten undt gutten Ordnungen beschrieben,

nasi poddani i wręczyli artykuły o zwyczajach i dobrym porządku

Damit Sie sich zue Bilitz bey  Derselben von wegen gutter Ordnung richten undt halten sollen,

Uns darneben untertheniglich bittende, daß Wir Ihnen solches

als ein Fürst undt Ihr Erbherr mit Unserem Brieff bestetigen geruhten

aby oni w Bielsku kierować się tym porządkiem i utrzymać go mogli, uniżenie nas proszą, abyśmy jako książę i pan potwierdził to naszym listem

 Weil Wir dann obgemelter Fürst wollend, Damit bey Ihren Handwerken gutte Ordnung gehalten würde, Auch Sie

 sich desto besser aufhalten Kondten, Also verordnen. Wir bey  Ihrer Zeche ietzo auch auff Zukünfftige Zeiten

Ponieważ my, jako panujący książę chcemy, aby w ich rzemiośle był utrzymany właściwy porządek, przez co oni mogliby się lepiej utrzymać,

dlatego zarządzamy to dla ich cechu teraz i na przyszłość. 

 Erstlichen: als dan von Alters her auf Sanct Nicolaus Tag zur Bilitz  Jahrmarkt geha =

=lten würdet zue derselbigen Zeit, das auß  keinem andern Landt grobes Gewandt gen

der Bilitz über sie unter fünff groschen geführt undt verkauft nicht werde,  wo Jemandt

aber, wenn es Ihme von solcher Unser Begnadung vom Zechmaister angezeigt wurde, solche

grobe Tücher  mutwillig schneiden undt verkauffen wolte so sollen solche Tücher  auf das

Schloß in Unsere Kammer genommen werden, auch  im Kirmeßmarkt undt in Andern

 gemeinen Wochenmärkt, sollen solche Tücher nicht über sie eingeführt werden, unter

der Bueß,  Außgenohmen auf die Jahrmärkt welch zur Bilitz gehalten  werden auff

Sanct Johannes Tag undt in der Fasten, Auch dieser Zechen zur Bilitz zue schaden Wal=

=achische Kotzen von Pawren weder von Wallachen sollen in der Stadt verkaufft  nicht werden,

Po pierwsze: Aby zawsze od tej pory w dniu św. Mikołaja w Bielsku odprawiane były jarmarki i aby z żadnego innego kraju

 nie przywozili grubych sukien do Bielska , które poniżej 5 groszy nie mogą być sprowadzane, i każdemu , kto przed nasza łaską

 cieszącego się mistrza cechowego wskazany będzie , że takie sukno tnie i sprzedaje, w ramach kary zabierzemy to sukno na zamek ,

 także na kościelnym jarmarku odpustowym i innych jarmarkach tygodniowych nie mogą być takie sukna sprzedawane pod karą , 

z wyjątkiem jarmarku, który odbywa się w Bielsku w dniu św. Jana [Chrzciciela]  i w poście a także na szkodę cechu 

w Bielsku nie wolno sprzedawać w mieście wałaskich koców wykonanych przez Wałachów.

= ffer gehen undt die Wollen  aufkauffen, außgenohmmen bey Edelleuthen undt Schul=

=tzen , under einer Bueß Sechs Groschen in die Czech,

, aby kupić wełnę , z wyjątkiem –szlachty i sołtysa

, pod opłatą =karą sześciu groszy Czeskich [ szerokich praskich ],

Item daß Waßer soll auch Ihnen

nach dem alten Brauch auf Ihre Walkmühl ohne verhinderung gehen,  undt die Wallachenn

 sollen nicht aldo, keine Kotzen, in Ihrer Walckmühl walckhen.

Woda z młynówki zgodnie ze starym zwyczajem dla użytku prania folowania  powinna bez żadnych przeszkód płynąć do folusza.

[Wołochom, czyli pasterzom zamieszkującym pobliskie góry przed 1508 rokiem w Lipniku,

według lustracji księstwa oświęcimskiego z 1508 roku]

Zabrania się folowania prania wytwarzanych przez nich koców i innych wyrobów wałaskich .

Item die Tuchmacher

zuer Bilitz, sollen Ihre Tücher  Zeichnen, damit man Ihnen Sie nicht tadelt, mit dem undt solchem

Zeichen, welches ist seithalb des Brieffs verzeichnet

Sukiennicy z bielska

powinni oznaczać swe sukna, aby ich nie mylić,

takim znakiem, który jest na tym dokumencie narysowany.

[B S] Bielskie Sukna [otoczone napisem:  ZNAMENY SUKEN BIELSKICH ]

   Item wo irgendt einer un=

=ter Ihnen wen man das Zeichen umbschicket nicht in die Zech käme der soll in die Zech Vier

 heller geben.

Jeśli będzie ktoś wśród nich, kto nie zgłosi się do cechu po oznakowanie, płaci do cechu 4 halerze.

[ 1 grosz cieszyński liczył 12 halerzy cieszyńskich ]

Przykładowe monety które istniały w 1548 roku w Bielsku.

      Item welcher unter Ihnen ungebührliche wort vor der Zech redete,

oder auß der Zech mutwillig wegginge der soll  von seiner straff nicht wießen

Co jest niewłaściwe wśród was lub kto wytłumaczy słowami przed Cechem lub zda dobrowolnie rachunek, [przyzna się dobrowolnie]. 

 Nawet przez cech karany nie będzie.

Item welcher auf den Beuelch  zu handt in die Walckmühl  nicht gienge, der soll ein feßlein Biers geben.

Kto pierze w foluszu w umywalce nie odejdzie bez opłaty-zapłaci jedną flaszkę piwa.

Item welcher unter Ihnen umb einen gang weniger scheret, aber Kürtzer, 

der soll Zwey Pfundt Wachs zuer Bueß geben, undt daß Tuch soll nicht im Lande verkaufft werden. 

 Gdy ktoś strzygł o jedno przejście mniej lub krócej ten ma wpłacić, jako kare 2 funty wosku i to nie może być w kraju sprzedane.

Item das bëy Keinem eine ungerechte – Wag, gefunden werde unter der Bueß dreyer groschen.

Jeśli zostanie znalezione takie wadliwe sukno lecz jeśli nie będzie miało chybień w sztuce kara- [opłata karna] wynosi 3 grosze.

.......................................................................

Przykładowe grosze czeskie istniejące w 1548 roku  w Bielsku.

Item ein jedes Viertel Jahr sollen die Zechmaister allenthalben bëy

den Maistern die Wagen besichtigen unter groschen Sechs.

Co kwartał Cechmistrz z wszystkimi Mistrzami odbędzie, schadzkę - spotkanie i zbierze opłatę składkę po dobrych groszy sześć.

Item das einer dem andern die arbeit nicht ohne Ursach Tadel undt welcher solches thette, der soll von seiner Bueß nicht wißen.

Kto wykona wadliwa sztukę przez nieuwagę, jeśli to się zdarzy pierwszy raz nie zostanie ukarany opłata karną.

Item ein jeder soll einen Lehr Knecht auf drey Jar  aufnehmen 

undt der Lehrknecht, soll es seinem Lehrmaister verbürgen, daß er daß handwerk außler=

=nen wiel, In die Zech soll er geben Zwey Pfundt Wachs mit viertzehen groschen.

Każdego ucznia bierze się do nauki na 3 lata  i musi mistrzowi zaręczyć, że chce się wyuczyć rzemiosła, 

Ma wpłacić  do cechu 2 funty wosku i 14 groszy.

Item wo dem Lehrknecht irgendt ein Kürtz von dem Meister geschehe, soll Er dies auf die Zeche

 bringen undt nicht mutwillig von dem Meister lauffen.

Gdy uczeń jest trochę niezadowolony z Mistrza, przyniesie to do cechu- [powinien to donieść cechowi ]

i nie ucieknie samowolnie od mistrza.

Item Keiner soll das Tuch 

von der Rähmen abnehmen, es sey dan, das er es Zuvor hat laßen Besichtiegen, wo es tüch=

=tig wer, unter der Bueß eines groschen undt da es ein,untüchtiges wer so soll es nicht 

im Lande verkauft werden.

Nikt nie ma prawa usuwać sukna z ramy przedwcześnie, przed dokończeniem pracy [ było by za krótkie ] pod karą 1 grosza. 

Jeśli to jednak uczyni to takie sukno nie ma być sprzedawane w kraju.

Item welcher Tuch Knappe bey einem Meister nicht arbeiten 

wolte der soll es dem Maister Zuvor ein Wochen anzeigen.

Jeśli czeladnik nie chce pracować z mistrzem, powinien to zgłoście za wypowiedzeniem jednego tygodnia.
Item 

wen einer dem andern die Spinnerin entpfremdet, außgenohmmen von Ostern bieß  

[auff Michaelis Tag, der soll einen halben Stein Wachs, Zuer Bueß geben.]

[Item wen einer dem andern die Spinnerin entpfremdet, außgenohmmen von Ostern bieß]

auff Michaelis Tag, der soll einen halben Stein Wachs, Zuer Bueß geben.

Gdy jeden mistrz drugiemu odstręcza prządkę, z wyjątkiem okresu od Wielkanocy do św. Michała, ma dać pół kamienia wosku.
 

Item

wen man daß Brüder Bier trincket, undt welcher unter Ihnen dabey nicht wehre, der soll

gleich als viel geben, als der da ist, undt die Jüngsten Meister sollen es aufftragenn.

 Jeśli się pije braterskie piwo, a ktoś nie byłby przy tym obecny,

ma tyle dać, jakby był obecny i najmłodsi mistrzowie mają podawać piwo.

Item wen sich begebe, etwas auß der Zeche außzurichten, so sollen die Jüngsten Maister

gehen.

Jeśli coś trzeba z cechu przekazać, maja to czynić najmłodsi mistrzowie.

Item also soll man dem gesinde zahlen.

Wszyscy mają płacić:

Item vom wirken, einen gro=

=ben gemainen Wurff, dreÿ groschen, undt es solle des Wurffs Fünff undt Dreyßig gen=

=ge sein.

 Z aktu: za zwykłe pojedyncze przejście -postrzyganie grubej sztuki,[tkanej z grubego wątku]

 trzy grosze. Za wszystko [ za całe postrzyganie postawy sukna ] to powinno być [ należy się ] 35 groszy.

Item von einem Mitter  Vier groschen, dartzue sollen sechs undt Dreyßig

genge sein.
 

Za zwykłe pojedyncze przejście -postrzyganie cienkiej sztuki, [tkanej z cienkiego wątku]

 cztery grosze za wszystko[ za całe postrzyganie postawy cienkiego sukna ] to powinno być [ należy się ] 36 groszy.

Item von einem Vorder Tuch Fünff groschen, dartzue sollen Sechs undt

Dreyßig Genge sein.
 

Za zwykłe pojedyncze przejście -postrzyganie przedniej = normalnej średniej  grubości sztuki, [tkanej ze średniej grubości wątku]

 pięć groszy. Za wszystko [ za całe postrzyganie postawy przedniego średniej grubości sukna ] to powinno być [ należy się ] 36 groszy.

Item Von einem Tuch zu scheren ein groschen.

Za [  1 strzyżenie przejście postrzygacza z nożycami - postrzyganie ] tkaniny = sukna należy się 1 grosz.

Item Von grober Wolle zu schlagen, Dreÿ heller undt  vom Kremplen Sechs heller.

Za trzepanie grubej wełny 3 halerze, za gręplowanie 6 halerzy.

 .               Item Von der mitter Wollen Zuschlagen Vier heller, undt  vom Kremplen Acht heller.

Za trzepanie cienkiej wełny 4 halerze, za gręplowanie 8 halerzy.

Item Von sechzehen Zügen zu Karten ein groschen.

[za trzepanie] Od szesnastu motków na macie 1 grosz.

Item von einem gang Karten Zuesetzen Vier heller.

Za jedno przejście [ strzyżenie]  postawy  sukna należy się cztery halerze.

Item Von einem Kammen neu anzurichten  einen groschen.

Za kolejne ponowne przejście [ strzyżenie]  postawy  sukna należy się 1 grosz.

Item welcher Tuch Knapp  das Tuch wirket, der ist auch schuldig es Zuwalcken und davon soll man im geben sechs heller.

Która tkanina jest za wąska lub za krótka tytułem kary- zadośćuczynienia powinieneś dać sześć halerzy.

Item von einem groben Stücke Warff Zuspinnen neun heller.

 
Za strzyżenie grubej sztuki [- tkaniny w  grubej  osnowie ] - 9 halerzy.

.    Item Von einem groben Stück Webel Zuspinnen Sieben heller.

Za postrzyganie sztuki  tkanej  w  grubej  osnowie – 7 halerzy.

Webel = tkanie.

Item Von einem Warff  Stucke Mitter Wolle einen groschen.

Za postrzyganie sztuki z tkanej cienkiej wełny – 1 grosz.

auff nachfolgende Artickel welche von alters,  beÿ Ihnen in gewonheit  undt  gebrauch

 gewesen undt obmelter Ihrer begnadung  auβ trücktlichen  mit bebriffen wordenn sein

Unser Confirmation undt bestettigung gnedlichen mit zuthäilen undt Zugeben.

Nem lichen – mianowicie ponad to

Das von einem Lehr Knaben, nun undt hinfüro zum Lehrgeldt, ein gulden undt ein Pfundt Wachs,

Uczeń ma złożyć do cechu teraz i na przyszłość opłatę za naukę  1 gulden i  funt wosku i to samo gdy się wyuczy.

......................................

Być może gulden był wpłacany w groszach księcia Wacława III Adama.

Choć być może i w Halerzach wspomnianego księcia.

...................................................................................................................

Der Zechen erlegt werde, undt do derselbige auslernet, undt keines Meisters

 Sohn ist, der soll Zwey Jahr wandern. Ist er aber eines Meisters Sohn, so soll Er ein Jahr wandern.

Cech ustalił i podjął decyzję, kto nie jest synem majstra,

będzie chodził -wędrował dwa lata. Kto jest synem majstra, będzie chodził -wędrował 1 rok.

 Item da einer in Ihrer Zech Meister wollte werden, der soll der Zech vier Gulden, undt zwey Pfundt Wachs Zugeben schuldig sein.

Kto chce zostać wyzwolony na majstra cechowego da do cechu 4 guldeny i 2 funty wosku.

Item es soll auch keiner der nicht Deutscher Art u. Zun=

 =gen ist,  Zuvor hüetung allerley vnraths undt uneinigkeit, weder zu lernen, noch zum Meister

in Ihre Zech angen ohmmen werden.

Nikt, kto nie jest Niemcem i nie zna języka niemieckiego nie może zostać mistrzem ani nie zostanie przyjęty do tutejszego cechu.

 Item das Sie mögen an die Tücher, so die gewehr haben,

ein Zeichen dem Stadt Siegel gleich, anschlagen allermaßen, bey andern Städten in dem Fürstenthum

Teschen unter Ihrem Handtwerk gebräuchlichen ist.

Każde takie sukno ma być oznakowanie pieczęcią miasta, jak to jest przyjęte w rzemiośle w innych miastach Księstwa Cieszyńskiego.

...............................................

Pieczęć lakowa miasta Bielska z XIX wieku - Das Siegel der Stadt  Bielitz - XIX Jahrhundert.

...............................................................................

Dieweil wir dann

solch Ihr Zimlich undt unterthäniges bitten für unbillichen nicht erachten, undt solche Ihre

wolhergebrachte Freiheit Zechordnung undt alte Gewohnheit für gutt angesehen.

Wegen so Confirmiren undt bestettigen Wir Ihnen, obangezeigte Artikel, undt Zechordnung

 aus fürstlicher Macht mit wohlbedachtem muth, hiermit wißentlichen undt in crafft dieses

Brieff's das Sie solche allermaßen oben vermeldet worden. Zue Ihrem besten nuz gebrauchen

undt genießen sollen undt mögen, ohne jemandes verhinderung. Wir wollen Sie

dabeÿ auch gnediglichen schützen, undt handhaben. Daß Uns, Unsern Erben und Nachkom=

=men an Vnsern fürstlichen Jurisdictionen recht und gerechtigkeiten in allweg unverfenglich undt unschedlichen.

Des Zue mehrer Bestettigung

undt sicherheit haben Wir uns mit eigener handt unterschrieben undt Unser fürstlich

Insiegel an diesen Brieff wissentlichen hengen laßen. So geschehen undt

gegeben ist Zuer Freystadt den ersten Tag des Monats September Nach Christi Unseres lieben Herrn geburth Tausend Fünffhundert undt im Fünffundt

 Sechzigsten Jahr. – Dabey seindt gewesen die Edel Wolgeborenen undt Ehrenvesten,

Zatwierdzamy wymienione artykuły i dotychczasowy porządek cechowy naszą władza książęcą i dajemy mu moc niniejszym listem,

 aby służył i był używany bez żadnych przeszkód. Będziemy cechu nasza łaska bronić i wykonywać, co nam i naszym potomkom i następcom

naszej książęcej jurysdykcji prawnie i sprawiedliwie na zawsze postanawiamy.

Dla lepszego potwierdzenia pewności podpisujemy to własną ręką i zawieszamy na liście pieczęć.

 Stało się to i zostało dane we Frysztackie 1 dnia miesiąca września po narodzeniu Chrystusa naszego pana 1565 roku.

 Byli przy tym obecni i szlachetnie urodzeni i czcigodni rajcy i wierni.

 Unsere Räth undt Liebe Getreue Herr Sigmund, Herr von Kittlitz, Jochim Mohl

von Mülredlitz, Pfleger Zuer Bilitz, Nicolaus Fogler undt Lorentz Lan=

=genbach, dem dieser Brieff beuolhen wardt.

Friedrich Casimir

.....................................................................................................

Dabey dann mich in Demut unterthenig gebetten, daß Ich als der rechte natür=

=liche Erbherr Ihnen nicht allein solch fürstlich Privilegium confirmiren, bestetiegen,

 sondern auch mit nachfolgenden Punkten vermehren, ziehren u. verbeßern wolte, alß.

Proszono mnie uniżenie, abym, jako prawy i naturalny

 dziedzic nie tylko książęce przywileje potwierdził,

lecz przez następujące artykuły rozszerzyć i polepszyć je zechciał.

1.Erstlichen daß die Meisterschafft dieses Handwerks, der Tuchmacher Zuer Bie=

=litz jetzige u. künfftige allerhand gefärbte Tücher Verer Sie sich

etliche Jahr hero Zue arbeiten befließien.  Die Lenge wie zue Teschen undt in

Märhernn breuchlich, nach eines jeden Vermögen undt gefallen hinfüro künff=

=tig arbeiten möge. Undt daß ein jedes solches Tuch durch die datzue geordnete, ver=

=eidete Persohnen, mit einem, Zwey auch drey Siegel, dem Werth nach, gezeichnet

u. angeschlagen; Keines aber ungesiegelt, unter Bueßen dreyer Groschenn

verkaufft werde. —

1.Po pierwsze Mistrzom tego rzemiosła sukienniczego w Bielsku

obecnie i w przyszłości zezwala się farbować. Różnego rodzaju sukna,

które od wielu lat gotowe tu wykonują, i w przyszłości wykonywać mogą o długości przyciętej w Cieszynie

i na Morawach, według możliwości każdego i upodobania I Każde takie sukno ma być oznakowane

 przez powołane do tego i zaprzysiężone osoby, zawieszonymi na nich, zależnie od ich wartości.

Jedną, dwoma lub trzema pieczęciami. Żadne sukno bez pieczęci nie może być sprzedawane pod karą 3 groszy.

...........................................................

Być może były jeszcze w obiegu grosze wybijane w Bielsku za czasów

księcia Fryderyka Kazimierza.

2. Zum andern. Welcher außer des Tuchmacher Handwerks sich einen Gewandt

 oder Tuchladen auffzurichten unterstehen wolle, dadurch Er nicht allein von

frembden Persohnen den gewinn vor andern an sich bringet, sonder auch all unglei=

=cher Wille, undt einvernehmen darauß erwachsen würde, soll derselbe schuldieg

sein sich mit der Tuchmacherzeche destwegen förderiest Zuvertragen undt daß Er

2.Po drugie, Kto oprócz rzemiosła sukienniczego chciałby prowadzić sklep z suknami,

ma to czynić sam i winien cechowi sukienniczemu być posłusznym.

 Ma handlować tylko tutejszymi suknami, a nie wolno mu handlować innymi.

Ważne sprawy dotyczące handlu mają być omawiane

bloß mit der hiesigeu Zeche Tücher so den Benachbarten und in Märhern gleich,

oder in solchen Gattungen die denselben, in höheren werth nicht gemeß, handele. —

w cechu obecności mistrzów cechowych i starszych mistrzów, gdy cały cech jest zgromadzony i wtedy podejmowane uchwały są prawomocne.

3.Dritten.  Daß Keine außlendische Tücher es sey von frembden oder hiesieg einheimi=

=schen so jetziegen Tüchern undt der Zeche arbeit gemeß, auf dem Kirchmeß undt Nikolaj Markt

wie auch zue allen Zeiten (außer der Zwey freyen Jahrmärckt, auf Mitfasten undt Johan=

=nis Baptistæ ) stücks oder Ballenweiß, nicht sollen eingeführt, geschnitten oder auf eninge

andere Waare Keinesweges zu verhandeln gestattet werden, bei verlust und einziehung in meine

Cammer derselbigen, damit die Verbrecher von Mir meinen Erben undt Nachkommen an=

=gesehen sollen werden.

3. Po trzecie. Żadne zagraniczne sukna nie mogą być sprzedawane

przez tutejszych lub obcych, nawet sukna podobne do wykonywanych przez tutejszy cech, a to  na jarmarku św. Mikołaja

i odpustowym jak i w innym czasie ( oprócz dwóch wolnych jarmarków wielkopostnego

i na św. Jana Chrzciciela), tak w sztukach, jak i w kawałkach.

Towar taki będzie skonfiskowany i przeniesiony do mnie, abym Ja lub moi potomkowie

i następcy zobaczyli przestępcę.

   4 .Vierdten. Ein Jeglicher, außer dieses Handwerks, da Er mit Wolle handelte, undt diesel=

=bige hiero ablegete, soll jedesmahl schuldig sein, ehe Er solche weiter, außer Landes verführet,

der hiesigen Maisterschafft gar oder zum Theił Zue kauffen anzuebietten, auch Ihnen, wie es der

Landt gemeine Kauff mitbringen möchte hinzuelaßen, bey straff Dreyer Reichs Daler mir

undt meinen Erben zu erlegen.

4. Po czwarte. Kto oprócz rzemiosła sukienniczego chciałby prowadzić sklep z suknami,

 ma to czynić sam i winien cechowi sukienniczemu być posłusznym.

Ma handlować tylko tutejszymi suknami, a nie wolno mu handlować innymi.

 5. Fünfften.   Da sichs begebe, das wiechtiege Sachen undt handel beÿ der Zeche fürfielenn

undt die geordtneten Zechmaister, die eltiesten Maister destwegen beschieketen, was dieselbenn

schließenn werden, sol vor Krefftig, als wann die gantze Zech beisammen gewest, gehalten werden.

5. Po piąte. Ważne sprawy dotyczące handlu mają być omawiane w cechu

obecności mistrzów cechowych i starszych mistrzów, gdy cały cech jest zgromadzony

i wtedy podejmowane uchwały są prawomocne.

  6. Sechsten. Em jeglicher, er sey auß der Stadt oder auß den Dörffern dießer Herrschafft,

 so daß Tuchmacher handwerck in andern Städten erlernet, die Lehrjahr außgestanden,

undt wollte sich allhier baldt zur Zeche begeben, Maister werden undt also in der Lernung die

Wanderschafft hiermit vorbracht haben, Derselbige soll schuldig sein, seine Wanderschafft

6. Po szóste. Każdy, czy z miasta czy ze wsi naszej posiadłości,

 gdy się wyuczył rzemiosła w innych miastach, przetrwał okres nauki

i chciałby przyjść do cechu i być mistrzem, a także odbył już wędrówkę,

ebener maßen, als wann Er hier gelernet völlieg zuezubringen undt ehe Er zum

Maisterrecht khommet, Zwey Jahr bei hiesiger Zeche, nacheinander arbeiten, der aber

alhier daß handwerck eriernet, neben der Wanderschafft ein Jahr arbeiten, undt solche Zeit,

so einer nicht wandern oder arbeiten wolle, sol Er sich destwegen mit einer gantzen Zeche vertragen. —

powinien potwierdzić swą wędrówkę, jakby tu uczył się, a przed uzyskaniem

praw mistrzowskich musi przez 2 lata przy tutejszym cechu pracować,

a kto się tutaj uczył rzemiosła i był na wędrówce, musi 1 rok pracować,

a jeśli ktoś chce wędrować i pracować, musi to uzgodnić z całym cechem.

 7. Siebenden. Welcher allhier Maister wolte werden, soll sich im Quartal bey der Zeche

anmelden undt darnmb einen Thaler schlesisch in die Zechlade erlegen. —

7. Po siódme. Kto chce tu zostać mistrzem, musi się  zgłosić do cechu

 na zebraniu kwartalnym i wpłacić 1 talar śląski do skrzyni cechowej.

............................................................................................................................

 Może jeszcze taki  Talar Księcia Wacława III Adama ?

8. Achten. Da einem volkhommen das Maisterrecht übergeben würdt, soll Er beÿ Erlan=

=gung des ZechRechts erlegen Neun Tahler undt ein faß Mertzen, sowohl den eltisten

Maistern ein Spezialichen.            Eines Maisters Sohn aber, sowohl der eines Maisters

 Tochter zuer Ehe nimbt die sollen bei der alten Ordnung verbleiben.

8. Po ósme. Jeśli komuś przyznaje się pełne prawa mistrzowskie, musi przy uzyskaniu

praw cechowych złożyć 9 talarów, beczkę [ piwa ] marcowego,   

 a starszym mistrzom poczęstunek.   Syn mistrza, który bierze sobie za żonę córkę mistrza,

ma pozostać przy starym porządku.

  9. Neundten. Ein jeglicher der all hier Maistern wolle soll Ihme eine ehelich geborene,

nicht aber andersher erziehiete zur ehe nehmen. 

9. Po dziewiąte. Każdy, kto chce tu zostać mistrzem musi poślubić ślubnie urodzoną.

  10. Zehenden. Die Lehrknechte sollen hinfüro daß handwerk Vier Jahr nacheinan=

=der lernen wie in andern Stadten bräuchlichen, undt soll bey auffnehmung des Knechts

erlieget  werden in die Lade ein Thaler schlesisch, undt der Zeche ein Faß Mertzen, auch

wann Er ausgelernt, bey dem Freysagen ein halb achtel. —   

10. Po dziesiąte. Uczeń ma się uczyć rzemiosła przez 4 kolejne lata,

 jak to jest w zwyczaju w innych miastach. Przy przyjmowaniu ucznia

ma być wpłacony do cechu 1 talar śląski, a cechowi beczka [ piwa ] marcowego,

zaś przy wyzwolinach po wyuczeniu 1 achtel.

11. Eilfften. Keiner soll hinfüro bei dieser Zeche allhier Maistern, der nicht Vier Jahr

nach einander sein Handwerk eriernet wie es anderswo üb: undt brauchlichen. —

11. Po jedenaste. Nikt, kto nie uczył się przez kolejne 4 lata

rzemiosła, nie może w tym cechu zostać mistrzem

12. Zwölfften. Wann ein Maister da in Zechsachen waß gehandelt, solches außer der Zech

offenbarte soll nach erkendtniß der Zechmeister undt der Eltisten gestraft werdenn. 

Undt so Ich dann offtgemeldter Tuchmacher Zeche, an mich wolgebrachte Bitt,

wie wegen gedachtes Privilegÿ bestetigung, also vorhergesetzter Artickel, sonderlicher be=

=gnadung, mit Zeitieg vorgehabten Rath, undt dabeneben daß es zue auffnehm: undt ver=

=mehrung gedachter Tuchmacher Zeche alhier, auch erhaltung Zucht, Erbarkeit, undt guter

Ordtnung angesehen, auch Ihre Meinen Vorfahren, undt Mir Zeit meines Regiements je=

=desmahl unverdroßen mit begnüglicher Versorgung Tuchs, Zue meiuer Hoffstatt geleiste

Dienste so Sie fürterß thuen Khönnen, mögen undt gegen Mir Meinen Erben undt Nach=

=khommen mit dem Kauff, vor andern aller billigkeit gemeß bezeigen solien, erwogenn,

 hab Ich mich, auch auß andern Ursachen, dartzue bewegen laßenn. —

Diesemnach so confirmire, Bestetiege undt Besterckhe Ich als der rechte, natürliche Erb=

=herr der Herrschaft Bilitz nicht allein offtgedachter Tuchmacher Zeche solch Ihr geregtes

Privilegium; sondern begnade dieselbiege auß vollkhommener macht, undt Erbobrig=

=keitlicher gewalt mit obgesetzten Zwölff Artickein wie die in Ihrem Buchstablichen laut

geleßen werden, wießentlich dergestalt undt also: Daß sich hiernach die gantze Tuch=

=macher Zeche alhier Zuer Bilitz jetzige und Künfftiege regulire, achte, halte, auch in

Kunfftig genau reguliren, achten undt halten solle.         Meine beine=

=ben, setze undt wiel, vor mich meine Erben undt Nachkhommen der Herrschafft Bie=

=litz, daß vielgemeldte Tuchmacher Zeche, beÿ solchen allen, waß in dießen meinen

Freÿherrl. Brieff gesetzet, geschrieben, undt von Mir auß sondern gnaden Ihnen Con=

=firmiret undt verliehen, jedesmahl rahieg undt ungeirret gelaßen undt geschü=

=tzet, dawieder nicht beschweret noch solches jemanden Zue thuen verstattet werde;so lieb

einem jeden auß Euch, mein undt meiner Nachkhommen ungnadt Zuyermeiden dartzue eine

 Pöen von Fünffzig Floren Ungrisch mir in meine Cammer unnachleßieg Zu er=

=legen. Jedoch Mir meinen Regalien undt obmeßigkeiten in allwege unschedlich.

Zue mehrer Urkundt hab Ich diesen Brieff mit eigener handt unterschrieben undt mein

Freyherrl. Insigel daran Zue hengen beuohien. — Der gegeben

auf Bilitz den Montag nach der H. Drey König Tag. Deß sechtzehnhun=

=dert sechs undt Zwantzigsten Jahres.                    Dabey sein gewesen

die Edle Bestrenge Ehrenfeste undt Wolbenambte :Meine Liebe getrewe Herr Wilhelm

Kappel von Laboch der Zeit Haubtman meiner Herrschafft Bilitz. H. Hieronim Praetorsky

auffm Freÿen Hoff zue Alten Bilitz Undt Philipp Friedrich Vetter Speth genandt,

mein Secretarius Dehme dieser Brieff außzufertiegen anbevohlen wardt. —

                                                                                Johann Sunegk.

I tak ja, zgodnie z wniesiona do mnie prośba cechu sukienników,

 potwierdzam te przywileje i poprzednie artykuły, udzielam zgody

w nadziei na pomnożenie cechu sukienniczego tutejszego, tak jak moi poprzednicy

i w czasie moich rządów obiecuje opiekę w zamian za służbę mojemu dworowi,

jak i po mnie moi spadkobiercy i potomkowi.

Poświadczam i umacniam, jako prawy i naturalny dziedzic posiadłości Bielska ten przywilej cechu sukienników,

daje na to swa łaskę i pełne prawo na 12 artykułów, które całość spraw cechowych w Bielsku

 teraz i w przyszłości regulować i przestrzegać, ochraniać je, a jeśliby ktoś je podważył,

wpłaci do zamku 50 florenów węgierskich. Dla potwierdzenia podpisuje ten list własnoręcznie i zawieszam pieczęć..

Było to w Bielsku w poniedziałek po trzech królach 1626 roku.

Byli przy tym obecni:

Mój szacowny Wilhelm Kappel von Laboch na ten czas zarządca moich włości bielskich.

Hieronim Praetorsky  ze Starego Bielska.

 Philipp Friedrich Vetter Speth mój sekretarz, który ten list napisał.

Pełny widok rekonstrukcji dokumentu z pieczęcią.

Rekonstrukcji dokonałem na podstawie pieczęci przy przywilejach cechowych garncarzy i piekarzy bielskich.