Dokument przywileju cechu sukienników w Bielsku - Bielitz z 1626 roku.
Tekst dokumentu wydanego w języku niemieckim: Zobacz całość na osobnej stronie.
Potwierdzenie przywilejów wydanych przez Księcia Wacława III Adama z rodu Piastów na Śląsku z Cieszyna i Głogowa
wydanego w Cieszynie we wtorek po Bożym Ciele w 1548 roku
oraz jego syna Księcia Fryderyka Kazimierza nadany we Frysztacie 1września 1565 roku,
przez właściciela Bielska Jana Sunnegh-a zatwierdzony w poniedziałek po święcie Trzech Króli w 1626 roku.
Przyjmuje się, że data 1548 to pierwsza udokumentowana data powstania cechu sukienników.
Jednak w ,, Księdze protokołów wyzwolenia uczniów na czeladników" możemy przeczytać,
że już w marcu 1543 roku Klemens Tlhos [Thhos], może Knos ? został przyjęty na czeladnika do cechu
sukienników. Którego syn cechmistrz Paul Knos dokonuje pierwszego zapisu w księdze w 1576 roku ?
Zatem już w 1543 roku cech był dostatecznie duży aby przyjmować uczniów.
Możemy to zobaczyć na stronie poniżej. [AP Katowice - oddz. Bielsko-Biała sygn. 13/105/7 pag. 123 ]
najstarszy znany uczeń-czeladnik sukienniczy zmarł 22 Marca 1586 roku.
Kolejnym był Thomas Kunczik zapisany pod datą 1548 zmarły 30 grudnia 1632 roku.
Książę Wacław III Adam urodzony w 1528 roku w 1548 roku po zakończeniu regencji nad nim [w 1545]
potwierdził jako nowy pełnoletni władca księstwa tylko już istniejące przepisy cechowe.
Dokument był wydany w języku czeskim jak mógł wyglądać ?
Zapewnie podobnie jak zachowany do dziś dokument z 1547 roku wydany dla mieszczanina Hieronima Nuk-a,
Księga została założona w czwartek 12 stycznia 1576 roku a te zapisy zapewnie odnotowano z pamięci lub notatek cechowych.
Pierwszy znany z lokacji dom cechowy sukienników Bielskich był przy farbiarni wspomniany w 1707 roku
drugi zakupiony w 1756 roku w narożniku rynku .
Po jego pożarze i przebudowie rynku nowy dom cechowy został wybudowany w miejscu zrujnowanego pożarem kościoła św. Anny.
Dziś po kolejnej przebudowie to dom na placu Smolki 3.
Zdjęcia z książki: Piotr Kenig i Wojciech
Kominiak - ,, Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce
w czasach monarchii austrowęgierskiej" - Bielsko-Biała 2001, ISBN
83-915603-0-9
Wykaz Mieszkańców Bielska z 1808-1809 roku z numerami domów.
Przykładowa strona z księgi cechowej: ,,Księga protokołów wyzwoleń uczniów na czeladników"-1543-1689.
Regulamin dotyczący organizacji produkcji i
zbytu sukna w przemyśle manufakturowym i rękodzielniczym na Śląsku,
wydany przez nad starostę Biskupa Franciszka Ludwika Bawarskiego [Franz
Ludwig von Pfalz – Neuburg ],
biskupa Wrocławia i Wormacji, księcia
Nyskiego,
arcybiskupa Trewiru i Moguncji oraz kanclerza i radców królewskich nad
urzędu [ Ober Ambte ] w księstwie śląskim.
Wydany we Wrocławiu 26 grudnia 1717 roku.
Portret Biskupa Wrocławskiego
Pamiętnik cechu sukienników bielskich od 1775 roku. AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała sygn.13/105/6
Okładka pamiętnika. [Skóra tłoczona ze śladami zdobienia złotem]
Składa się z trzech części:
1. Przyjęcia uczniów.
2. Wyzwolenia czeladników.
3. Nabycie praw mistrzowskich, a także daty ich śmierci.
Strona tytułowa części pierwszej.
Strona tytułowa części drugiej.
Strona druga części drugiej.
Przykładowa strona części trzeciej pamiętnika.
Świadectwo czeladnicze Johann Henrich Piesch [Pisz= Pysz]
W tłumaczeniu na język polski:
My, zaprzysiężony przewodniczący cechu czcigodnego
rzemiosła wytwórców sukna
w mieście Bielsku na Górnym Śląsku, poświadczamy i dokumentujemy w niniejszym piśmie, że jego
okaziciel Johann Heinrich Piesch uczył się rzetelnie i uczciwie naszego rzemiosła u swego mistrza nauczyciela, a naszego współ mistrza
Christiana Bartelmusa. Został on w dniu 11 czerwca 1816 r. przyjęty przez nasz cech i 29 maja 1820 r. ukończył obowiązkowy okres nauki i został wyzwolony.
Dokonał on takie wpłaty na rzecz kasy braterskiej cechu. Z tego względu zwracamy się Z uprzejmą prośbą do naszych towarzyszy w rzemiośle,
aby wyżej wymienionego do naszego cechu łaskawie przyjęli, do czego upoważnia go mniejsze świadectwo.
My oferujemy w każdym przypadku gotowość potwierdzenia tego. Dla udokumentowania, czego przedstawiamy to świadectwo zaopatrzone pieczęcią naszego rzemiosła i podpisami.
Działo się to w Bielsku 3 grudnia 1820 r.
Pod dokumentem widnieje sucha pieczęć na specjalnej podkładce z papieru pieczęci z herbem sukienników o tekście otokowym:
* + * DHS: LOEBLICHE: GEWERCH SD: TVCHMACHER IN BIELITZ
i obok pięć podpisów starszyzny cechowej.
Christian Wilhelm Zipser
Johann Friedrich Soktich
Johann Jacob Zipser
Gottlieb Heinkes
Pieczęć opłatkowa cechu sukienników w Bielsku z tego dokumentu.
Das Siegel Tuchmacher Zunft Bielitz.
Książeczka wędrówki czeladnika sukienniczego Samuela Klimkego z Bielska.
Zobacz całą książeczkę na osobnej stronie.
Przypatrzmy się zachowanym pamiątką po cechu sukienników i postrzygaczy Bielskich [Bielitz]:
Ubranie sukiennika-tkacza na tarczy pogrzebowej.
W 1851 roku został okradziony sukiennik Bielski Wilhelm Christianus wydano opis skradzionych rzeczy.
Zapis zachował się w dokumentach ,,Korespondencja gminy Lipnik".
Archiwum Państwowego w Katowicach oddział Bielsko-Biała .
W czasach zaborów w Bielsku-Białej było muzeum przechowujące zabytki po cechach sukienników i postrzygaczy sukna
I resztki ekspozycji w Muzeum w Bielsku-Białej dziś.
Tarcza pogrzebowa cechu postrzygaczy sukna
(skóra malowana)
Tłumaczenie napisu : ,,Życie przemija jak wiatr".
Tarcza pogrzebowa cechu sukienników Bielsko [Tuchmacherzunft-Bielitz] (skóra malowana)
Tarcza pogrzebowa cechu postrzygaczy sukna (skóra malowana)
Tarcza pogrzebowa cechu sukienników Bielsko [Tuchmacherzunft-Bielitz] (skóra malowana)
Kolejna zachowana Pieczęć opłatkowa cechu sukienników Bielskich z 1820 roku.
Tuchmacherzunft Bielitz.
Dyplom Mistrzowski Wincentego Hederowicza
.................................................................................................................
My zaprzysiężeni mistrzowie cechowi i inni mistrzowie czcigodnego mieszczańskiego: rzemiosła sukienniczego
w mieście Bielsku C. K. Wschodniej Galicji poświadczamy niniejszym, że
obecny czeladnik : Vitzent Hadrowitcz , wzrostu: średniego
mający: 32 lata, wyznania katolickiego, twarzy: podłużnej
urodzony: w Kentach, oczu: szarych
z: C. K. Wschodniej Galicji. włosów: ciemnych,
okręg : Cieszyński
Pracował w naszym cechu przez trzy lata i przez ten czas jak najlepiej spełniał swe rzemiosło.
Działo się to: w Bielsku dnia 30 października 1800 dwudziestego drugiego roku.
Własnoręczny podpis czeladnika : Wincenty Haderowicz
Mistrz cechowy: Christian Wilhelm Zipser Mistrz, u którego pracował czeladnik: Joh. Mückler
Mistrz pomocniczy: Gottlieb Hoinkes Prof. nr 468
Sucha pieczęć cechowa z herbem cechu i napisem: *&* D.H.S. LOEBLICHE GEWERBE SD TVCHMACHER IN BIELITZ
Na drugiej stronie odręczna notatka: Każde sfałszowanie tego prawnie wystawionego dokumentu będzie zgodnie
z kodeksem karnym część I § 148 LD uznane za przestępstwo i podlega karze, i ostrzega się każdego przed tym.
...............................................................................................................................................................................................................................
Taki dyplom upoważniał do samodzielnego prowadzenia warsztatu rzemieślniczego, przyjmowania uczniów oraz zatrudniania czeladników, do zasiadania w gronie mistrzów w cechu i decydowania o omawianych tam sprawach, do piastowania ważnych stanowisk we władzach cechu, a także we władzach miasta.
Przywilej dla cechu postrzygaczy sukna z Bielska -Bielitz
wydany przez cesarzową Marie Teresę Habsburg z 1748 roku.
Die Grundüngs-Urkunde der Bielitzer Tuchschererzunft. 1748 Jahr.
Przywilej
dla cechu garncarzy
w Bielsku wydany
przez właściciela Bielska Jana Sunnegh-a w 1639 roku.
Die Grundüngs-Urkunde der Bielitzer der Tӧpferzunft. Bielitz- 1639 Jahr.
Przywilej Burmistrza Zatora z 1646 roku regulujący handel suknem w mieście,
dla
sukienników z Bielska, Skoczowa i Pszczyny.
[ W tym czasie wspomniane
miasta były poza granicami Polski. ]
Znajduje się w zasobie Archiwum Książąt
Sułkowskich,
Archiwum Państwowego w Katowicach oddział Bielsko-Biała.
Zobacz całość na osobnej stronie.
